Spataderen (varices)

Wat zijn spataderen

Spataderen zijn verwijde aderen die meestal in de benen voorkomen. Ze zijn o.a. te herkennen aan de blauwe kleur. Spataderen hebben meerdere verschijningsvormen en variëren sterk in grootte. Zo komen kleine spataderen vaak in kluwens voor; de zgn. takkenbos venen. Deze geven meestal geen klachten maar worden vaak als storend ervaren.

Welbekend zijn de dikke kronkelend verlopende aderen: kabels. Die geven de benen een ontsierend aanzien en zorgen voor de meeste klachten, als pijn, vermoeidheid, onrust en vochtophoping.

Wat zijn de klachten

  • Gezwollen voeten, enkels en benen
  • Moe, zwaar, pijnlijk, stekend gevoel of jeuk
  • Kramp in benen en kuiten
  • Rustelose benen

Hoe ontstaan spataderen

Aderen vormen samen met het hart en de slagaderen de bloedsomloop; zij zorgen voor de terugloop naar het hart nadat de slagaderen alle lichaamscellen van zuurstof en voedingsstoffen hebben voorzien.

In de benen heeft het bloed de zwaartekracht tegen. Daarom zitten er klepjes in de vaatwand die er voor zorgen dat het bloed maar één kant uit kan. Geholpen door de aanzuigende werking van het hart en de pompwerking van boven en onderbeenspieen, komt het bloed terug in het hart.

Als de vaatwand echter te hoog wordt belast door b.v. veel staan en zitten, kunnen de klepjes zich niet voldoende sluiten. Daardoor kan het bloed gedeeltelijk terugstromen en blijft het achter de klepjes hangen. Dat beschadigt de vaatwand, ze lubbert uit.

Welke factoren spelen een rol

  • Erfelijkheid aanleg vormt de hoofdzaak
  • Overgewicht
  • Veel staan of zitten
  • Verzwakking van de vaatwand door ontsteking of veroudering
  • Zwangerschap

Tijdens de zwangerschap wordt het hormoon progesteron aangemaakt. Dit hormoon verwijdt de bloedvaten om grotere hoeveelheid bloed te kunnen verwerken.

Wanneer sprake is van erfelijke aanleg kunnen soms de klepjes niet goed sluiten en ontstaan spataderen.