Risicovoet
Wat is een “risicovoet”
Een risicovoet is een voet met verhoogde kans op voetklachten door ziekte of aandoening.
De meest voorkomende risicofactoren zijn:
Diabetes mellitus
De diabetische voet is een voet “at risk“. Mensen met diabetes hebben vaak een slechte bloedsomloop en die zorgt voor minder zuurstof in de benen. Kleine wondjes, voetzweren, eeltplekken of blaren kunnen ernstige gevolgen hebben. Mensen met diabetes kunnen zowel vasculaire problemen (vaatproblemen) als neurologische problemen hebben, waarbij gevoelsstoornis in de voeten ontstaan. Daardoor kunnen ze bv ook niet meer voelen of schoenen knellen. Door zenuwproblemen worden de spieren van de voet anders aangestuurd, waardoor de voetvorm kan veranderen.
Reuma
Eén op de tien Nederlanders heeft reuma. Van al deze mensen heeft 80-90% voetklachten.
Hieronder een aantal vormen van reuma:
Reumatoïde Artritis: Is de belangrijkste oorzaak van artritis van de voeten. Het is een chronische gewrichtsontsteking. Bij een gewrichtsontsteking maakt ontstoken slijmvlies extra vocht, waardoor het gewricht zwelt. Het kraakbeen en het bot kan worden aangetast. Door het stuk gaan van gewrichten ontstaat een afwijkende voetvorm. Mensen met reuma hebben vaak pijn in de voeten, waardoor ze beperkte loopafstand hebben.
De door reuma veroorzaakte aandoening(en) in de (voet) gewrichten zijn o.a.
- Gewrichtsontsteking
- Roodheid, zwelling, pijn
- Temperatuursverhoging
- Functieverlies
- Klauw en hamerstand van de tenen
- Ruiterteen
- Hallux rigidus
- Hallux limitus
- Halux valgus
- Luxatie (uit de kom schieten) van (teen) gewrichten
Artrose: Hierbij gaat de kwaliteit van het kraakbeen in het gewricht langzaam achteruit. Het wordt dunner of verdwijnt zelfs helemaal. Botten kunnen dan over elkaar schuren en vervormen. Dat geeft veel pijn en stijfheid, waardoor bewegen minder soepel gaat.
Factoren die de kans op artrose vergroten:
- Leeftijd: artrose komt meer voor op hogere leeftijd maar kan ook voorkomen bij jongere mensen.
- Overgewicht: door een te hoog lichaamsgewicht worden je gewrichten extra belast en kunnen meer pijn doen. Ook maakt vetweefsel stoffen aan, die de ontsteking en de pijn verergeren. Mogelijk zorgen die stofjes ook voor een versnelling van afbraak van het kraakbeen.
- Blessures: je hebt meer kans op artrose na een vroeger opgelopen blessure of beschadiging in of rond een gewricht.
- Te zwaar sporten: sporten die je gewrichten sterk belasten zoals intensieve bal of vechtsport, wintersport of krachtsporten.
- Zware belasting: langdurig zwaar lichamelijk werk.
Ziekte van Bechterew: Is een ontstekingsziekte die de ruggengraat, het bekken en gewrichten in het hele lichaam aantast. Het veroorzaakt afwijkende botgroei en veroorzaakt aan elkaar vastgroeien van gewrichten in de ruggengraat. Vitale organen zoals hart, longen en ogen kunnen ook aangetast worden.
Fibromyalgie: Is een aandoening waarbij je pijn hebt in de spieren, het bindweefsel en in en rondom de gewrichten. De pijn zit voornamelijk in de nek, schouders, handen, bekken, benen, voeten en rug. Vaak gaat deze pijn gepaard met stijfheid, vermoeidheid, slaapstoornissen.
Jicht: Dit is een gevolg van slechte stofwisseling. Urinezuur hoopt zich op in het lichaam. Hierdoor ontstaan dan urinezuurkristallen en deze gaan in de gewrichten zitten. Vooral in de teen, knie, enkel en pols. Daar veroorzaken ze een ontsteking. Het gewricht zwelt op, wordt warm en doet pijn. Jicht komt meestal in aanvallen.
Fenomeen van Raynaud: Hierbij verkrampen tijdelijk de bloedvaten en daardoor stroomt er minder bloed door. Tenen en vingers verkleuren en gaan pijn doen of gaan tintelen. Je krijgt vooral klachten door kou of als reactie op spanning. Door een slechte doorbloeding ontstaan er soms zweertjes op tenen en vingers die moeilijk genezen.
Spasticiteit: De spastische voet kan bij diverse ziektebeelden ontstaan. De meeste voorkomende is CVA (Cerebro Vasculair Accident) of beroerte, daarnaast ook traumata aan hersenen en ruggenmerg, hersentumor, dwarslaesie, MS (Multiple Sclerose) en CP ( Cerebrale Parese). Daarnaast kan elke centraal neurologische aandoening de oorzaak vormen van een combinatie van halfzijdig, tweezijdige of slappe verlamming. Omdat de spierpomp in de vaatwanden van de benen nauwelijks werkt, is de bloedcirculatie slechter. Dit zorgt voor zwelling van de weefsels in de benen en voeten. De schoenen kunnen hierdoor tijdelijk te klein zijn en drukplekken en wondjes veroorzaken. Als het pijn gevoel ontbreekt zal men hiervan niets voelen. Ook wordt bij een infectie aan de huid geen pijn gevoeld of wordt een ingegroeide nagel te laat opgemerkt. De gevolgen kunnen ernstig zijn. Het gevolg van vaatproblemen is een droge huid waarin makkelijk scheurtjes en kloven ontstaan.
Ouderdom: Naarmate men ouder wordt, neemt de werking van het callogeen af. Hierdoor wordt de huid dunner en zal minder elastisch zijn. De huid van ouderen is kwetsbaarder. Het vetpolster onder de voet verminderd en verschuift waardoor de druk op de middenvoetsbeentjes toeneemt. Ook is er afname van flexibiliteit van banden, pezen, spieren en verstijving van gewrichten door b.v. artrose. Dit kan pijnklachten tot gevolg hebben. Veel mensen op leeftijd vermindert ook het aantal zweetklieren en talgklieren. Hierdoor ontstaat er een droge huid. Daarnaast is er vaak bij ouderen sprake van vaatproblemen.
Eventueel gevolgen van een oudere voet kunnen zijn:
- Slijtage en verstijving van de gewrichten
- Minder beweging
- Oedeem
- Gevoeliger voor infecties van de huid (Mycose=schimmel)
- Droge Huid
- Schimmelnagels
- Likdoorns, kloven en eelt
- Verminderd gevoel in de voeten
- Zorg ervoor dat u zo lang mogelijk mobiel blijft en daardoor langer in staat bent om u onafhankelijk voort te bewegen.
Verwaarlozing: Een verwaarloosde voet is een voet waar geen of te weinig aandacht aan geschonken is ten aanzien van verzorging en of behandeling.
De klachten kunnen zijn:
- Eeltvorming
- Schimmelnagels
- Ingroei of ontstoken teen nagels
- Flinke kloven
- Likdoorns